معنای دوره سوم ریاست شی جین پینگ، برای چین و دنیا چیست؟ - صندلی و تلفن

به گزارش صندلی و تلفن، مایکل سواین متخصص در مطالعات امنیتی چین و شرق آسیا است. او از سپتامبر 2020 میلادی مدیر برنامه آسیای شرقی در موسسه کوئینسی بوده است. او پیش از پیوستن به موسسه کوئیسی از پژوهشگران بنیاد کارنگی بود و مدیر برنامه چین آن اندیشکده محسوب می شد. او هم چنین به مدت 12 سال در موسسه مطالعات دفاعی و امنیتی رَند وابسته به پنتاگون فعالیت نموده بود. از او چندین کتاب، تک نگاری و مقاله در رابطه با روابط ایالات متحده و چین، روابط بین الملل شرق آسیا، ارتش چین، تایوان، ژاپن و سیاست خارجی و استراتژی کلان چین منتشر شده است. در مقاله ای در یکی از مجلات معتبر برجسته روابط خارجی چین از سواین به عنوان یکی از چهار پژوهشگر برتر و اصلی در نسل سوم پژوهشگران مسائل چین در امریکا یاد شده بود.

به گزارش صندلی و تلفن به نقل از وُکس، از 16 اکتبر حدود 2300 نماینده از سراسر چین برای کنگره یک هفته ای حزب کمونیست چین در تالار بزرگ مردم میدان تیان آن من گرد هم آمدند. پس از گفتگوهای پشت پرده در میان نخبگان حزبی، گزینه های رهبری عالی چین برای پنج سال آینده به آن کشور معرفی خواهند شد. این حزب هم چنین پیشرفت دوره گذشته را آنالیز نموده و اهداف سیاست داخلی و خارجی خود را برای دوره بعدی معین خواهد نمود. تصمیم گیری در خصوص سیاست و پرسنل به طور رسمی در بهار آینده نهایی خواهد شد.

خطرات آن چه در طول این کنگره برای چین و سایر نقاط دنیا رخ می دهد احتمالا مهم ترین رخداد در دهه های اخیر خواهد بود. شی جین پینگ رئیس جمهور چین از زمان مائوتسه تونگ به این سو بیش از هر رهبر دیگری قدرت شخصی بر چین دارد و انتظار می رود برای سومین دوره به عنوان رئیس جمهور انتخاب گردد. پرسش اساسی در اینجاست که قدرت شی جین پینگ تا چه مقدار افزایش خواهد یافت؟

چین تحت حکومت یک دهه اخیر شی به شدت تغییر نموده است. شی احتمالا پیروزیت دولت خود را در سرانجام دادن به فقر شدید، مقابله با تغییرات آب و هوایی، مهار فساد و دست کم تا همین اواخر رشد اقتصاد ستایش خواهد نمود. سیاست کووید صفر چین علیرغم گام های اشتباه اولیه در مهار ویروس پیروز شد مرگ و میر ناشی از کووید-19 را در مقایسه با بسیاری از کشورها محدود کند، اگرچه این پیروزیت با عوارض جانبی مالی و سیاسی جدی همراه بوده است.

چین هم چنین سیاست خارجی خود را متحول کرد و با طرح کمربند و جاده یک برنامه توسعه و زیرساخت دنیای بزرگ ایجاد نمود و به یکی از بزرگترین طلبکاران دنیا تبدیل شده است.

با این وجود، در دوران حکومت شی، چین ملی گراتر، اقتدارگراتر و سرکوب گرتر شده است. بسیاری از منتقدان از سرکوب اویغورها گروه اقلیت قومی مسلمان در غرب چین به وسیله پکن می گویند. هم چنین، چین در دوران شی تمایل به خودمختاری در هنگ کنگ را سرکوب نموده است. در خارج از کشور، چین نسبت به ادعاهای ارضی در دریای چین شرقی و جنوبی رویکردی قاطعانه تر داشته، درگیر درگیری های مرزی با هندوستان شده و از همه مهم تر اقدامات نظامی را تشدید نموده و تهدید به استفاده از زور برای تحت کنترل درآوردن تایوان را مطرح نموده است.

در داخل، چین با مسائل مالی مهمی دست و پنجه نرم می نماید که تا حدی به علت سیاست های سخت گیرانه آن کشور در خصوص کووید صفر و بحران املاک و مستغلات است. این کشور هم چنین با فجایع آب و هوایی بیشتر و یک فروپاشی جمعیتی قریب الوقوع روبرو است، زیرا به نظر می رسد جمعیت چین آغاز به کاهش نموده است. از نظر تجاری چین روابط سردتری با ایالات متحده و اتحادیه اروپا بزرگترین شرکای تجاری خود دارد و افکار عمومی در غرب دید مثبتی به چین به علت نوع خاص رویکرد آن کشور برای مقابله با شیوع کووید-19 ندارند.

کنگره سال جاری حزب روشن خواهد ساخت که آیا شی و دولت چین رویکرد خود را نسبت به دنیا در مقایسه با آخرین نشست کنگره در پنج سال گذشته تغییر خواهند داد یا خیر و این که اگر تغییری در کار است چگونه خواهد بود.

شی هنوز بر این باور است که چین باید از طرق مختلف به عنوان یک بازیگر بین المللی باقی بماند تا بتواند پیروز گردد. تداوم قدرت شی بدان معناست که او واقعا یک شخصیت بسیار قدرتمند و مسلط در حزب کمونیست چین است. او احتمالا دست کم در پنج سال آینده به اعمال این سلطه ادامه خواهد داد. حتی ممکن است تا سال 2035 میلادی در قدرت بماند که یک نقطه عطف یا معیار بزرگی است که حزب در برنامه های توسعه خود قرار داده است.

این موضوع نشان می دهد که او به بازسازی حزب به شکل خاص خود ادامه خواهد داد و حامیان خود را در موقعیت های کلیدی قدرت قرار می دهد. پرسش حیاتی اینجاست که تا چه مقدار افراد بسیار وفادار و وابسته به او به وسیله کنگره حزب در مناصب قدرت قرار می گیرند؟

مسئله تنها این نیست که شی جین پینگ مخالفان احتمالی خود را حذف نموده و حامیان اش را به خدمت گرفته است. تعداد زیادی از افراد در رهبری حزب از محور کلی جهت گیری شی جین پینگ و حکومت او حمایت می نمایند. تمام دوران تصدی او بر تقویت حزب و راهنمایی چین به سوی قرن بیست و یکم متمرکز شده بود.

در مقابل شی هیچ فردی وجود ندارد که بتوان گفت رهبر جناح های مخالف است. او اساسا رهبران بالقوه مخالف را حذف نموده است؛ مانند بو شیلای و سایر افرادی که ممکن بود بتوانند او را به روشی موثر به چالش بکشند.

آن چه چینی ها از نظر تغییرات در پی آن هستند قدرت گیری افرادی می باشد که چندان به شی جین پینگ وابسته نباشند و بیش تر از تکنوکرات ها و اصلاح طلبان باشند و این پرسش را مطرح می نمایند که ما چگونه می توانیم مشوق های بازار و نقش چین در سیستم تجارت دنیای را حفظ کنیم در حالی که به طور مداوم کنترل حزب بر امور را افزایش می دهیم؟

امروز در چین همه چیز به به موضع شما در قبال پرسش های خاص پیرامون سیاست، مسائل اصلاحات مالی، مقدار پیروزیت شما در سیاست های خود در داخل و خارج از کشور بستگی دارد. بنابراین، آینده شی جین پینگ بیشتر به شکست یا پیروزیت او بستگی دارد تا روابط قدرت او با سایر جناح ها.

البته نمی توان تا جایی پیش رفت که بگوییم همگان از عملکرد شی راضی هستند و هیچ کس ناراضی نیست و هیچ غرولندی در رده ها یا در میان بعضی از رهبران سطح بالا وجود ندارد. چین با تعداد فزاینده ای از مسائل داخلی و خارجی روبرو است که بخشی از آن به علت سیاست های شی جین پینگ است.

با گذشت زمان، اگر این شرایط ادامه یابد و بدتر گردد مثلا سیاست کووید صفر ادامه پیدا کند که من گمان می کنم کنگره حزب از آن حمایت خواهد نمود، پیامدهای آن و افزایش نارضایتی در میان مردم می تواند نتیجه معکوس برای شی داشته باشد.

شی جین پینگ با انواع بسیار خاصی از سیاست ها و چشم مقدارای آینده چین مرتبط است. مانند جوان سازی بزرگ چین که او امیدوار است تا سال 2049 میلادی به آن دست یابد. هم چنین از بین بردن نابرابری برای رسیدن به جامعه ای عادلانه تر و مبارزه با فاسد نیز از جمله برنامه های در دستور کار او خواهند بود. تمام این دستور کارها در زمان شی جین پینگ ادامه خواهند یافت و پیامدهای مهمی برای جامعه چین خواهد داشت.

این موضوع نقش بسیار قدرتمندی برای حزب دارد. با این وجود، باید پرسید تداوم قدرت شی چه تاثیری بر رابطه چین و ایالات متحده امریکا خواهد داشت؟ در دوران شی، چین متعهد به تعامل با دنیا و پیگیری نتیجه برد - برد است. چین می خواهد سرمایه گذاری بیش تری در دنیا انجام دهد و بخشی از جامعه دنیای باشد.

در عین حال، چین می خواهد تغییراتی را در بعضی از هنجارها و استانداردهایی که در حوزه های خاص در جهت عدالت بیش تر شاهد باشد که به معنای عدالت برای جوامع و کشورهای در حال توسعه و عدالت برای خود چین است. به عبارت دیگر، چین در پی کسب نفوذ بیش تر و افزایش قدرت خود پشت میز قدرت های دنیای است.

علاوه بر آن، چین مایل به حفظ و محافظت از خود در برابر آن چیزی است که به عنوان کوشش ایالات متحده برای مهار توسعه جمهوری خلق چین قلمداد می نماید. حزب کمونیست چین سیاست های امریکا را نه تنها ضد حزب بلکه ضد چین قلمداد می نماید.

بنابراین، دولت چین تحت رهبری شی جین پینگ به کوشش خود برای محافظت از فشار ایالات متحده ادامه خواهد داد؛ زیرا شاهد است که امریکا با مسائل داخلی خود در حال دست و پنجه نرم کردن است. از جهت دیگر، رهبری چین ایالات متحده را بالقوه خطرناک تر می بیند. این دقیقا همان استدلالی است که مردم در ایالات متحده علیه رهبری چین مطرح می نمایند. من گمان می کنم در هر دو طرف چنین استدلال هایی مبالغه آمیز هستند. با این وجود، تصمیم گیری های رهبران هر دو کشور تحت تاثیر این برداشت قرار گرفته است. بنابراین، رقابت بین ایالات متحده و چین عمیق تر خواهد شد و ادامه این راستا ممکن است خطرات جدی به خصوص در خصوص تایوان ایجاد گردد.

رسانه ها اغلب تمایل دارند که نگاهی تک بعدی و ساده به نحوه وجود حزب و نحوه عملکرد آن در چین داشته باشند. کنگره حزب بیش تر از آن که یک هیئت مشورتی باشد به نوعی ویترین است. با این وجود، حزب در چین نزدیک به 100 میلیون عضو دارد. در نتیجه، حزب کمونیست چین صرفا گروهی کوچک از نخبگان و افراد تشنه قدرت در راس سیستم را شامل نمی گردد. حزب از بسیاری جهات در جامعه چین عمیقا نفوذ پیدا نموده است که از بعضی جهات از سوی شهروندان معمولی چینی خوب و مفید قلمداد می گردد.

تسلط حزب بر امور بدون شک یک دیکتاتوری تک حزبی است. با این وجود، سیاستگذاری های حزب و نمایندگی آن در سطوح محلی و نحوه تعامل آن با جامعه چین بسیار پیچیده تر از یک سیستم دیکتاتوری تک حزبی و از بالا به پایین است. رسانه ها باید این پیچیدگی را بیش تر درک نمایند و متوجه شوند که حزب کمونیست چین از بسیاری جهات در خدمت منافع جامعه چین است و در عین حال از جهاتی آینده چین را به علت این سخت گیری که در زمان شی اعمال می گردد تهدید می نماید.