باکتری که در معده سبب سرطان می گردد - صندلی و تلفن

به گزارش صندلی و تلفن، تهران (پانا) - باکتری هلیکوباکتر یکی از مهم ترین دلایل بیماری های گوارشی است. این باکتری باعث زخم معده و سرطان معده می گردد.

به گزارش ایسنا، عفونت هلیکوباکتر پیلوری مهم ترین عامل خطر برای التهاب معده (گاستریت) و زخم معده است؛ اما عواملی غیر از هلیکوباکتر پیلوری در آن دخیل هستند.

عفونت هلیکوباکتر پیلوری در سرتاسر دنیا شایع است، اگرچه اندازه بروز دقیق آن ناشناخته به جای مانده است. بعلاوه شیوع این عفونت، بسته به منطقه جغرافیایی نیز تفاوت دارد. بسیاری از مطالعات قبلی نشان داده اند که اندازه و خطر ابتلا به عفونت در کشورهای در حال توسعه با شرایط اجتماعی-اقتصادی پایین، به طور قابل توجهی بالا است.

راه های اصلی انتقال این باکتری، غذای آلوده و انتقال به وسیله مدفوعی- دهانی است. به همین علت، توسعه اقدامات بهداشتی برای کاهش این عفونت لازم است. بعضی حیوانات مانند گربه ها، سوسک ها، میمون های رزوس، ماکاک دم خوکی و گوسفند میزبان اصلی باکتری هلیکوباکتر پیلوری هستند.

استعداد ژنتیکی میزبان در عفونت هلیکوباکتر پیلوری بسیار مهم است. بر اساس مطالعات قبلی، بیش از 90 درصد از زخم های دوازدهه(اثنی عشر) و 60 درصد از زخم های معده با عفونت هلیکوباکتر پیلوری مرتبط هستند؛ ولی با این حال، هنوز ارتباط این زخم ها با باکتری هلیکوباکتر پیلوری، به طور کامل شناخته نشده است. بعضی مطالعات نشان می دهد که شیوع هلیکوباکتر پیلوری بسیار بیشتر از زخم معده است. بنابراین این سوال مطرح می گردد که چرا همه بیماران مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری به بیماری زخم معده مبتلا نیستند؟ از سوی دیگر، بسیاری از بیماران مبتلا به زخم معده از نظر عفونت هلیکوباکتر پیلوری منفی هستند.

برای تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری، روش های مختلفی وجود دارد. این روش ها را می توان به دو دسته روش های آندوسکوپی (تشخیص به وسیله آندوسکوپی) و غیر آندوسکوپی (مانند روش های بافت شناسی، آزمایش سریع اوره آز، کشت، سرولوژی، تست تنفس اوره و تکنیک های مولکولی) تقسیم کرد.

با توجه به نقش مهم هلیکوباکتر پیلوری در زخم معده و سایر اختلالات گوارشی و بعلاوه نقش احتمالی سایر عوامل، لازم است که بیماران دارای تست مثبت و منفی هلیکوباکتر پیلوری با یکدیگر مقایسه شوند. بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه تظاهرات بالینی و یافته های آندوسکوپی و هیستوپاتولوژیک بیماران با و بدون عفونت هلیکوباکتر پیلوری را با یکدیگر مقایسه کردند.

در این مطالعه 233 بیمار مبتلا به سوء هاضمه مراجعه کننده برای آندوسکوپی از نظر وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری مورد آنالیز قرار گرفتند. از هر بیمار طی یک معاینه آندوسکوپی، 5 نمونه از بافت معده گرفته شد و معیار وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری وجود و شناسایی باکتری در آزمایشگاه پاتولوژی بود. دو گروه از بیماران هلیکوباکتر پیلوری مثبت و هلیکوباکتر پیلوری منفی از نظر یافته های دموگرافیک، آندوسکوپی و پاتولوژیک مقایسه شدند.

از 233 بیمار، حدود 66 درصد غیر سیگاری بوده و حدود 86 درصد مصرف کننده الکل نبودند و نزدیک به 66 درصد از افراد از آب لوله کشی استفاده می کردند. شایع ترین علامت که درحدود 67 درصد از بیماران گزارش شد، درد اپی گاستریک یا درد سرِ دل بود. بین بیماران با و بدون عفونت هلیکوباکتر پیلوری از نظر شرایط تحصیلی، شرایط شغلی، سابقه خانوادگی سرطان دستگاه گوارش و بعضی علائم گوارشی تفاوت معنی داری وجود داشت. بعلاوه بین یافته های آندوسکوپی و پاتولوژیک بیماران مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری ارتباط معنی داری وجود داشت.

نتایج این مطالعه نشان داد که شیوع هلیکوباکتر پیلوری با تعداد اعضای خانواده و شرایط تاهل ارتباط دارد. یافته های این آنالیز بعلاوه نشان داد که عفونت هلیکوباکتر پیلوری وابسته به جنس نیست و مصرف الکل، سیگار کشیدن و استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، بروز عفونت هلیکوباکتر پیلوری را افزایش نمی دهد.

به گفته پژوهشگران این تحقیق، این مطالعه دارای محدودیت هایی است از جمله این که این آنالیز در یک مرکز پزشکی واحد در گیلان صورت گرفته است که ممکن است نماینده کلی ایران نباشد؛ اگرچه بیماران از زمینه های اجتماعی-اقتصادی گوناگونی بودند. بعلاوه حجم نمونه برای ارزیابی بعضی عوامل خطر کم بوده است. به علاوه در این مطالعه اطلاعات در خصوص عایدی شخصی یا عایدی خانواده افراد وجود نداشت.

در انجام این تحقیق سیده امینه حجتی، سارا کوکب پیک، سلما یعقوبی، فرحناز جوکار، مهرناز اصغرنژاد و فریبرز منصور قناعی؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی گیلان با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته های این مطالعه مهرماه امسال به صورت مقاله علمی با عنوان عفونت هلیکوباکتر پیلوری در ایران: عوامل دموگرافیک، آندوسکوپی و پاتولوژیک در نشریه BMC Gastroenterology منتشر شده است.