چگونه چندوظیفگی مغز شما را خسته و فرسوده می کند - صندلی و تلفن

به گزارش صندلی و تلفن، مقدمه: چندوظیفگی - مهارتی مفید یا توهمی خطرناک؟

چندوظیفگی یا مالتی تسکینگ Multitasking به توانایی انجام همزمان چندین کار مختلف اشاره دارد. برای سال ها این مفهوم به عنوان یک مهارت فوق العاده تبلیغ می شد؛ مهارتی که قرار بود ما را به انسان هایی کارآمدتر و پیروز تر تبدیل کند. از مدیران پرمشغله تا دانش آموزان و دانشجویان، همه تشویق می شدند که چندوظیفگی را تمرین کنند تا بتوانند با سرعت بیشتری وظایف متعددی را به پایان برسانند.

تصور می شد افرادی که قادرند ایمیل های خود را بررسی کنند، به تماس های تلفنی پاسخ دهند، اسناد را ویرایش کنند و همزمان در جلسه ای آنلاین شرکت کنند، از بهره وری بالایی برخوردارند. با این حال، تحقیقات تازه این دیدگاه را به چالش کشیده است. دانشمندان و روان شناسان شناختی دریافتند که مغز انسان، برخلاف تصور عمومی، نه تنها نمی تواند به طور واقعی چندین کار را به صورت همزمان انجام دهد، بلکه این تلاش ها باعث خستگی، کاهش دقت و افزایش خطاها می شود.

برای مثال، تصور کنید در حال رانندگی هستید و همزمان به پیامکی پاسخ می دهید. حتی اگر فکر کنید که توجه کافی به جاده دارید، پژوهش ها نشان می دهند که واکنش های شما کندتر خواهد شد و احتمال تصادف افزایش پیدا می کند. به همین دلیل است که امروزه بسکمک از کشورها استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی را غیرقانونی اعلام کرده اند.

آیا مغز ما واقعاً چندوظیفگی می کند؟

در سطح فنی، رایانه ها توانایی تقسیم زمان پردازش به بخش های کوچک را دارند و به نظر می رسد که چندین برنامه را به طور همزمان اجرا می کنند. اما در واقع، آن ها وظایف را با سرعت بالا جابجا می کنند. مغز انسان نیز عملکردی مشابه دارد. ما نمی توانیم به صورت واقعی روی دو کار به طور همزمان تمرکز کنیم؛ در عوض، مغز به سرعت بین وظایف جابجا می شود. این فرآیند، هزینه های پنهانی به همراه دارد که به آن هزینه تغییر توجه Attention Switching Cost گفته می شود.

مطالعات نشان داده اند که حتی یک جابجایی کوچک در توجه - مانند چک کردن ایمیل ها در حین نوشتن یک گزارش - می تواند تمرکز ذهنی را مختل کند. برای بازگشت به کار اصلی، مغز نیاز به زمان دارد تا اطلاعات را دوباره پردازش کند، و این زمان از بازدهی کلی ما می کاهد.

تاثیر چندوظیفگی بر عملکرد شناختی

یک پژوهش در دانشگاه استنفورد نشان داد که افرادی که به چندوظیفگی عادت دارند، به طرز شگفت آوری در انجام آن ضعیف هستند. آن ها در نادیده گرفتن اطلاعات نامربوط، به خاطر سپردن اطلاعات مهم و حتی تغییر وظایف به شکل کارآمد با مشکل روبه رو هستند. به گفته پروفسور کلیفورد ناس Clifford Nass، یکی از محققان این پژوهش، این افراد حتی پس از مواجهه با شواهد علمی درباره ناکارآمدی خود، همچنان به چندوظیفگی ادامه می دهند و معتقدند که مهارت بالایی دارند.

برای مثال، فردی که همزمان در حال تماشای تلویزیون، چت کردن در تلفن همراه و مرور شبکه های اجتماعی است، احتمال بیشتری دارد که اطلاعات کلیدی را فراموش کند و نتواند بر روی یک موضوع تمرکز کند.

چندوظیفگی در بچه ها و اثرات بلندمدت آن

تاثیر چندوظیفگی بر مغز بچه ها حتی نگران کننده تر است. پژوهش ها نشان داده اند که بچه های که در سنین پایین در معرض چندوظیفگی رسانه ای Media Multitasking قرار می گیرند - مانند تماشای تلویزیون در حین بازی با تبلت - در سنین بالاتر مسائل بیشتری در تمرکز، حافظه و مهارت های شناختی دارند.

یک مطالعه معین کرد که بچه های که در 18 ماهگی بیش از حد به صفحات دیجیتال مشغول بودند، در سنین 4 و 6 سالگی دچار مسائل رفتاری و ضعف در یادگیری شدند. این یافته ها والدین را ترغیب می کند که به جای وابستگی به فناوری، تعامل های اجتماعی و بازی های فیزیکی را در اولویت قرار دهند.

چندوظیفگی در محیط های حساس؛ مثالی از دنیای پزشکی

در حوزه هایی مانند پزشکی، که تمرکز و دقت حیاتی است، چندوظیفگی می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. به عنوان مثال، در یک بیمارستان آموزشی معروف، پزشک مقیم در حین وارد کردن اطلاعات دارویی در سیستم الکترونیکی، با پیامکی درباره یک مهمانی حواسش پرت شد. این وقفه کوتاه باعث شد که او نتواند دوز دارو را به درستی وارد کند. تا زمانی که خطا کشف شد، کودک بیمار دچار نارسایی کلیه و شوک شده بود.

مطالعات دیگر نشان داده اند که پرستارانی که در حین آماده سازی دارو با تماس ها یا پیامک ها حواسشان پرت شده بود، بیشتر مرتکب خطا شدند. چنین مواردی نشان می دهد که در محیط هایی که نیاز به دقت بالا دارند، چندوظیفگی باید به شدت محدود شود.

چرا مغز نمی تواند چندوظیفگی کند؟

مغز ما انرژی بسیار زیادی مصرف می کند. با وجود اینکه تنها 2 درصد از وزن بدن را تشکیل می دهد، 20 درصد از کالری های روزانه را می سوزاند. این مصرف انرژی بالا به دلیل فرآیندهای پیچیده ای است که برای پردازش اطلاعات، حفظ تعادل الکتریکی سلول ها و انتقال سیگنال ها انجام می شود.

بر اساس تحقیقات، تنها 1 تا 16 درصد از نورون ها در هر لحظه فعال هستند. این محدودیت به مغز اجازه می دهد تا انرژی را بهینه مصرف کند. به همین دلیل، انجام همزمان چندین کار به طور مداوم، مغز را به شدت خسته کرده و عملکرد آن را مختل می کند.

پدیده نابینایی توجه؛ وقتی مغز چیزهای واضح را نمی بیند

پدیده نابینایی توجه Inattentional Blindness نشان می دهد که مغز ما تنها به آنچه در مرکز توجه واقع شده است، پردازش می کند و سایر اطلاعات را نادیده می گیرد. این پدیده به ویژه در افرادی که غرق در صفحه نمایش تلفن های همراه هستند، دیده می شود. برای مثال، دانشجویانی که به تلفن هایشان خیره شده اند، حتی متوجه اطراف خود یا افراد دیگر نمی شوند و رفتار آن ها به طور ناخودآگاه تحت تأثیر این عدم توجه قرار می گیرد.

چگونه تمرکز را تقویت کنیم؟

برای مقابله با اثرات منفی چندوظیفگی، متخصصان توصیه می کنند که افراد زمان معینی را به هر وظیفه اختصاص دهند و به جای تلاش برای انجام همزمان چند کار، آن ها را به ترتیب اولویت انجام دهند.

تمرین هایی مانند مدیتیشن، یوگا و حتی پیاده روی می توانند به بهبود تمرکز کمک کنند. همچنین، حذف یا محدود کردن اعلان ها و پیام ها، برنامه ریزی دقیق زمان و استراحت های کوتاه میان وظایف به افزایش بهره وری کمک می کند.

تمرکز بر وظایف فردی - راهی به سوی بهره وری بهتر

در نهایت، مغز انسان برای تمرکز عمیق بر روی یک کار در هر لحظه طراحی شده است. چندوظیفگی، برخلاف تصورات قدیمی، نه تنها بهره وری را افزایش نمی دهد، بلکه با تخلیه انرژی مغز، باعث کاهش تمرکز، حافظه و توانایی حل مسئله می شود. انتخاب شیوه ای آگاهانه برای مدیریت وظایف می تواند به بهبود عملکرد شناختی، کاهش استرس و دستیابی به نتایج بهتر منجر شود.